Logo WCAG
  • EN
  • CZ
  • DE

Logotypy UE

"Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie".

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Strona internetowa współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach działania 19. Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER, poddziałania 19.1 Wsparcie przygotowawcze Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Polecamy

Z cyklu "Szlakiem runa leśnego" - Koźlarz

Jak na grzyby to tylko na Stobrawski!

Koźlarz babka (Leccinum scabrum), zwany kozakiem, koźlakiem lub brzeziakiem, to jadalny gatunek grzybów należących do rodziny borowikowatych. Uwielbiają go niemal wszyscy koneserzy leśnych skarbów. Największą popularnością cieszą się młode okazy koźlaków wraz z kapeluszami, które kryją w sobie smaczny miąższ. Trzony koźlarza nie mają żadnego zastosowania kulinarnego ze względu na to, że są dość sztywne i włókniste. Aby rozpoznać koźlarza babkę wśród leśnego runa, należy umieć zidentyfikować jego charakterystyczny kapelusz i trzon. Warto również znać miejsca, w których lubi występować. Oto garść wskazówek, które nam w tym pomogą.

Prawdziwego koźlarza babkę można poznać po kapeluszu

Owocniki kozaków zwykle nie mają więcej niż 200 mm szerokości. Można je spotkać w wielu barwach i odcieniach: od orzechowej po brunatną lub szarą. Kapelusz tych grzybów, z półkolistego, z czasem staje się poduszkowaty. Jego wierzch jest jednolity i aksamitnie gładki. Widoczne na spodzie rurki są koloru białego lub szarego (u starszych okazów). Z łatwością można je odseparować od miąższu.

Trzon, czyli to, czego nie jemy

Cylindryczny i wydłużony lub maczugowaty, zwężający się ku górze i rozszerzony u podstawy, trzon kozaka osiąga z reguły do 200 mm. Jest pokryty ciemnymi, zwykle brunatnymi łuskami. Przywodzą one na myśl nieco charakterystyczny pień brzozy. Jako że ta część grzyba nie nadaje się do spożycia, należy ją usuwać na początkowym etapie obróbki koźlarza babki.

Miąższ, czyli uczta dla podniebienia

Smaczny miąższ kozaków w górnej partii owocników jest zawsze biały, zaś w trzonie lekko zielonkawy lub żółty. Zjadamy jedynie miąższ zawarty w kapeluszu. Młode osobniki charakteryzują się ogonkiem sztywnym i elastycznym, zaś starsze mają trzon łykowaty, często zdrewniały.

Koźlarz babka - ulubieniec brzozy

Koźlarz babka występuje niezwykle powszechnie w polskich lasach. Znajdziemy je w sąsiedztwie brzóz, z którymi wchodzą w mikoryzę, od lipca aż do listopada. Można je spotkać w lasach iglastych, liściastych, mieszanych, a także w parkach i ogrodach. Rosną solo albo w niewielkich skupiskach. W naszym kraju wyróżnia się aż 10 podgatunków koźlarzy, zaś w samej Europie sklasyfikowano  ponad 20 podgatunków tych grzybów.

Dlaczego koźlarz babka to zdrowie?

Koźlarz babka w ponad 70% składa się z wody. Ich miąższ obfituje jednak również w białko i mnóstwo aminokwasów egzogennych. Stanowią również bogactwo witamin – 100 gramów młodych kozaków pokrywa 20% dziennego zapotrzebowania na niacynę i podobną ilość zalecanego dziennego spożycia witaminy B2. Ponadto, jak wszystkie grzyby, kozaki działają na organizm alkalizująco, dzięki czemu zapobiegają jego zakwaszeniu. Poza białkiem, niacyną i witaminą B2, znajdziemy w nich również minerały - cynk, fosfor, miedź i żelazo. Stanowią także bardzo wartościowe źródło cennej witaminy D, która jest szczególnie ważna dla wegan i wegetarian. Kozaki zawierają również chrom – minerał pożądany zazwyczaj przez osoby będące na dietach redukcyjnych. Składnik ten reguluje poziom cukru we krwi, dzięki czemu zwiększa skuteczność insuliny, która odpowiada za odpowiednie stężenie glukozy we krwi. Brak gwałtownych zmian poziomu cukru w ustroju pomaga utrzymać prawidłową masę ciała, dzięki temu, że skutecznie obniża chęć na podjadanie. Umieszczenie kozaków w diecie nie tylko dostarczy nam białka, cennych minerałów i witamin, lecz także przyczyni się do poprawy naszej sylwetki.

kozlarz.jpeg

 

Dobrzeń Wielki Domaszowice Lubsza Łubniany Murów Namysłów Pokój Popielów Świerczów